Op 6 januari stond in de Jaarbeurs in Utrecht de ANVR Nieuwjaarsreceptie op het programma. De 'kern' van de reiswereld was aanwezig en Arjan Kers, voorzitter van ANVR en CEO van TUI Nederland blikte met Frank Radstake terug op 2024 en vooruit op 2025. Kers: “2024 was een goed jaar, wat door tal van factoren werd beïnvloed."
"De economische druk, zoals de energiekosten en de inflatie, heeft niet alleen invloed gehad op ons als bedrijf, maar ook op de consument. En wat betreft het politieke landschap: 2024 was een jaar van uitdaging. De invoering van nieuwe regelgeving op het gebied van duurzaamheid, belastingen en nieuwe tickettaxen heeft onze sector stevig geraakt. Hoewel de waarden van verduurzaming, die wij als sector echt onderschrijven, belangrijk zijn, hebben we ook gemerkt dat de balans tussen ambitie en realiteit soms ontbreekt. Hierbij moeten we blijven pleiten voor beleid dat haalbaar en effectief is."
Reden tot optimisme
"Tegelijkertijd is er veel reden tot optimisme. We zien dat mensen, en met name de jongere generatie, vrije tijd steeds meer als prioriteit zien. De waardering van ervaring boven materiële zaken wordt steeds belangrijker. En dat biedt enorme kansen voor ons als sector. Reizen en vakanties zijn niet langer een luxe, maar een essentieel onderdeel van het leven geworden. Dit betekent dat de toekomst van onze sector er rooskleurig uitziet. Ook wil ik kunstmatige intelligentie benoemen als kans voor de toekomst. Het biedt ons meer mogelijkheden om de processen van onze bedrijven te verbeteren, maar ook om onze klanten beter te begrijpen en te bedienen. De sleutel ligt in het openstaan voor innovatie. Vooruitkijkend naar 2025 wil ik drie punten benadrukken die ik cruciaal acht voor ons succes als sector."
3 belangrijke punten
"Samen sterker staan was ook een van de onderwerpen die we tijdens het ANVR-congres hebben besproken. Laten we in 2025 onze samenwerking als sector intensiveren. De uitdagingen zullen zeker niet minder worden. De uitdagingen waar we voor staan, zoals verduurzaming en economische druk, en dan heb ik het nog niet over de verschrikkelijke oorlogen, kunnen we alleen het hoofd bieden als we de krachten bundelen. Samen blijven innoveren, kansen creëren en de waarden van onze sector blijven uitdagen.
Punt twee: dialoog met de politiek. Daar hebben we heel wat ervaring mee, zeker tijdens COVID. Onze stem moet duidelijk doorklinken in Den Haag en Brussel. En ik roep onze politieke vertegenwoordigers op om met ons samen te werken aan toekomstbestendig beleid. Ze gaan allemaal graag met ons op reis, maar laat ze ook naar ons luisteren. Beleidsmaatregelen moeten niet alleen rekening houden met het milieu, maar ook met de economische realiteit van onze sector.
En als derde: klant, klant en klant. Die reiziger staat centraal. Uiteindelijk draait alles om de ervaring van onze klanten. In een wereld die continu verandert, blijft onze kracht als sector liggen in het bieden van persoonlijke, veilige en onvergetelijke reiservaringen. Daar ligt onze passie en daar onderscheidt onze sector zich."
ANVR niet tegen vliegbelasting
Frank Radstake gaat in 2025 zijn eerste volledige jaar in als directeur van ANVR en is tevreden over 2024: "Arjan vertelde al, 2024 is een hartstikke goed reisjaar geweest. Zowel voor de zakelijke reiziger als voor de vakantiereiziger. Uit de cijfers blijkt dat het aantal geboekte vakanties en de omzet met ruim 4% is gestegen. De Nederlandse vakantieganger is en blijft reislustig. Dat is goed nieuws, want er is best wat tegenwind. Tegenwind die ook te maken heeft met de stijging in de kosten van reizen. Reizen is duurder geworden en dan helpt het niet mee dat Schiphol een stuk duurder gaat worden en dat de tickettax ook weer duurder is geworden. Dit jaar is het al bijna 30 euro en we weten nu al, omdat het kabinet dat heeft aangekondigd, dat de kosten van de vliegbelasting in 2027 nog veel verder zullen stijgen en gedifferentieerd zullen worden naar afstand. Je kunt ervan uitgaan dat de verste bestemmingen in 2027 misschien al een tickettax krijgen van 100 euro per ticket.
Als ANVR zijn we niet tegen de vliegbelasting en ook niet tegen fair pricing. Maar we vinden twee dingen wel belangrijk. Eén: als die tickettax voor ver wordt ingevoerd, moet er echt onderscheid worden gemaakt tussen verre bestemmingen en verre bestemmingen die onderdeel uitmaken van het Koninkrijk. Het moet mogelijk blijven om niet alleen voor vakantie, maar ook voor bezoek aan familie en vrienden naar de overzeese gebiedsdelen te gaan. Curaçao, Aruba en de andere eilanden moeten bereikbaar blijven. Dat is één.
Twee: de overheid ziet de tickettax natuurlijk ook als een aantrekkelijke manier om inkomsten binnen te krijgen. Maar als de doelstelling is om de impact van reizen te verminderen, dan moet het ook zo zijn dat de opbrengsten daadwerkelijk worden besteed aan het verduurzamen van de luchtvaart. Er komt straks heel veel geld binnen, maar het wordt aan algemene middelen besteed. Een van de doelstellingen die we voor 2025 hebben, is te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om een duurzaamheidsfonds op te richten. Hoe mooi zou het zijn als de Nederlandse overheid samen met de sector aan de slag zou gaan om een fonds te creëren voor de verduurzaming van de luchtvaart? Wij zullen als ANVR doorgaan met investeren in onze duurzaamheidsambities."
Klaar voor een rechtzaak
"Een zorgelijke ontwikkeling is het besluit van de gemeente Den Haag om een reclameverbod voor vliegvakanties en cruisevakanties in te voeren. Ik heb best wel wat kritiek gekregen, zeker van buiten de reisbranche, maar ook vanuit de achterban, op het feit dat wij een rechtszaak hebben aangekondigd. De dagvaarding is klaar en ligt bij onze huisadvocaten. Het besluit dat ze hebben genomen is echt verkeerd. Ze hebben het op de verkeerde gronden genomen. Maar vooral ontneemt het ons de mogelijkheid om als sector te laten zien welke stappen we zetten op het gebied van verduurzaming.
Dus wat zou wél een goed idee zijn? Ik zeg: laten we met elkaar aan de slag gaan met het communiceren over de impact van reizen en daar echt transparant over zijn. Ik vind dat we als sector aan de slag moeten met het lanceren van de 'Wees Reisbewust'-campagne. Deze campagne moet een oproep zijn aan zowel de reiziger als de reisbedrijven. Ik vind ook echt dat we af moeten van wat ik dan maar noem ‘kiloknaller’-reclames voor hele goedkope vliegreizen."
Het ANVR keek recent wat verder terug naar 2019, vóór corona. De meest opvallende conclusie is dat de belangstelling voor reizen vrij constant is. Hanita van der Meer (ANVR): "Soms zie je dat een vakantiebestemming wat minder in de belangstelling staat door verklaarbare oorzaken, zoals een aardbeving of overstroming, maar uiteindelijk veren ze altijd weer terug. Indonesië en China kwamen zeer traag uit de coronadip, maar zijn nu weer helemaal ‘back on track’. Op dit moment zien we uiteraard dat Israël niet meer geboekt wordt en Jordanië een flinke tik krijgt."
Opvallend Amerika blijft al jaren achter, Spanje Europees koploper
"Een bestemming die al een paar jaar achterblijft, is Amerika. Dit heeft te maken met de hoge prijs voor vliegtickets, maar ook met de Amerikaanse dollar, die in de afgelopen 3 jaar meer dan 15% duurder is geworden. Ook Canada is minder in trek bij de Nederlandse reiziger. Binnen Europa of daarbuiten is (wanneer we niet alleen rekening houden met het aantal reizigers maar ook met de bestedingen) Spanje absolute koploper. Dit geldt zowel voor het vasteland als de Balearen en de Canarische eilanden. Zij hebben hun koppositie in de afgelopen jaren moeiteloos vast weten te houden. Frankrijk groeit ook als bestemming, wat sterk samenhangt met de groei in autovakanties van de afgelopen jaren."
"Kijken we naar Noord-Europa, dan zien we de zogenaamde Nordics – Zweden, Finland en Noorwegen – sterk groeien, maar het blijven kleine aantallen. Uitzondering is IJsland, dat een flinke en blijvende groei in marktaandeel laat zien. We zagen in 2024 dat er ook weer meer buiten Europa gereisd werd. Het aandeel reizen buiten Europa ligt echter nog steeds 1,5 procentpunt onder het aandeel verre reizen in 2019 (14,2% versus 15,8%). Waar Amerika nog achterblijft, zien we dat Azië weer flink in de belangstelling staat, met Thailand en Indonesië als koplopers."
Rekening houden met calamiteiten In 2025 lijken reizigers én reisorganisaties volgens het ANVR rekening te moeten houden met klimaatextremen. "In de eerste 2 decennia van het bestaan van het Calamiteitenfonds hadden we te maken met zo’n 10-20 calamiteiten per jaar, maar in het afgelopen jaar stond op 30 september de teller bij het Calamiteitenfonds al op 24; hoofdzakelijk door overstromingen, orkanen en bosbranden. De schadelast was daarbij overigens niet extreem, maar het geeft wel aan dat calamiteiten meer en meer een ‘fact of life’ worden. Het belang van het Calamiteitenfonds voor pakketreizen neemt hiermee verder toe."